Khi Trí tuệ Nhân tạo (AI) đang thu hút sự chú ý của cả nhà đầu tư lẫn doanh nghiệp, bước phát triển mới nhất giữa OpenAI và Advanced Micro Devices Inc (NASDAQ: AMD) đang dần trở thành một bước ngoặt quan trọng. Thoạt nhìn, một thỏa thuận kéo dài nhiều năm cho 6 gigawatt GPU, cộng với quyền mua cổ phiếu, nghe có vẻ táo bạo. 

Nhưng vấn đề thực sự là liệu những khoản đầu tư vào cơ sở hạ tầng này có thể chuyển thành thu nhập bền vững hay chỉ là một tiêu đề giật gân khác hay không. 

Ở đây, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về cơ chế của thỏa thuận, cách thức AMD định vị so với Nvidia và cuộc đua cơ sở hạ tầng AI rộng hơn, đồng thời phác thảo những điểm uốn quan trọng sẽ quyết định liệu sự nhiệt tình ngày nay có trở thành giá trị của ngày mai hay không. 

Thỏa thuận OpenAI–AMD có gì? (và tại sao điều đó lại quan trọng) 

Sau đây là bản tóm tắt nhanh về những thông tin công khai cho chúng ta biết cho đến nay về thỏa thuận OpenAI-AMD ^[1]: 

• AMD sẽ cung cấp 6 GW GPU Instinct cho OpenAI qua nhiều thế hệ 
• đầu tiên 1 GW dự kiến sẽ sử dụng thế hệ MI450, bắt đầu vào nửa cuối năm 2026 
• AMD đã cấp cho OpenAI lệnh mua tới 160 triệu cổ phiếu (với giá 0,01 đô la một cổ phiếu) , được trao theo từng giai đoạn gắn liền với các mốc triển khai và có khả năng kích hoạt giá cổ phiếu 
• Nếu được thực hiện đầy đủ, các lệnh này có thể chiếm gần 10% cổ phần của AMD 

Cấu trúc này khá khác thường. Nó kết hợp cam kết năng lực với các ưu đãi về vốn chủ sở hữu, khiến OpenAI trở thành một bên liên quan gần như không thể thiếu trong thành công của AMD. 

Tại sao thỏa thuận này lại hấp dẫn về mặt cấu trúc? 

Một số điểm khiến thỏa thuận này vượt xa một hợp đồng cung cấp thông thường. Trước hết, cả lợi ích lẫn rủi ro đều được chia sẻ. Bằng cách cấp chứng quyền cho OpenAI, AMD gắn kết thành công của mình với việc triển khai OpenAI. Nếu OpenAI không thể mở rộng quy mô hoặc chiến lược GPU gặp khó khăn, rủi ro sẽ được chia sẻ. 

Thứ hai, OpenAI có một mức độ linh hoạt nhất định. Điều này thể hiện qua các chứng quyền cho phép OpenAI chuyển đổi một phần chi phí vốn dự kiến thành liên kết vốn chủ sở hữu, qua đó giảm bớt áp lực tiền mặt tức thời. 

Thứ ba, đó là “hiệu ứng tín hiệu” khi đạt được cam kết 6 GW từ một khách hàng AI danh tiếng. Đây là một tín hiệu mạnh mẽ đến thị trường, các đối tác hệ sinh thái và khách hàng tiềm năng rằng AMD đang hướng đến việc cạnh tranh nghiêm túc trong cuộc đua cơ sở hạ tầng AI. 

Và cuối cùng, còn có lịch trình về thời gian và nhịp độ. Việc phân bổ quyền sở hữu theo nhiều đợt và chuyển đổi thế hệ đòi hỏi tính kỷ luật: AMD phải thực hiện, OpenAI phải cam kết, và cả hai đều đang mở rộng sang các kiến trúc tương lai. 

Tuy nhiên, thỏa thuận này rõ ràng không phải là không có rủi ro và như thường lệ, việc thực hiện sẽ là tất cả. 

Bối cảnh cạnh tranh: Nvidia vẫn thống trị 

Để hiểu được thách thức mà AMD đang phải đối mặt, cần phải đánh giá được sự vững chắc của Nvidia. Công ty do Jensen Huang dẫn dắt vẫn là chuẩn mực thực tế trong lĩnh vực tính toán AI, sở hữu doanh thu, biên lợi nhuận và lợi thế hệ sinh thái khổng lồ: 

• Trong năm tài chính 2025, Nvidia đã công bố doanh thu 130,5 tỷ đô la, tăng 114% so với cùng kỳ năm trước ^[2] 
• Phân khúc trung tâm dữ liệu của họ, được thúc đẩy bởi khối lượng công việc AI, đóng góp một phần lớn và có giá cao cấp 
• Có đúng với Định luật Moore hay không, khả năng thúc đẩy các kiến trúc mới hơn (ví dụ: Blackwell, Rubin) của Nvidia giúp duy trì lợi thế về hiệu suất 

• Theo ước tính của thị trường, Nvidia kiểm soát khoảng 94% thị trường GPU rời (AIB) vào quý 1 năm 2025, minh họa cho vị thế thống lĩnh của hãng này ^[3] 

• Trong khi đó, về mức tiêu thụ wafer, các dự báo cho thấy Nvidia có thể sử dụng khoảng 77% nhu cầu wafer của bộ xử lý AI vào năm 2025 

Những con số này phản ánh quy mô, nhưng lợi thế sâu xa hơn nằm ở phần mềm và hệ sinh thái. 

Hào hệ sinh thái: CUDA, Công cụ, Quán tính 

Việc sản xuất silicon nhanh hơn chỉ là một phần của bài toán. Rào cản lớn hơn nằm ở phần mềm, khả năng tương thích, công cụ phát triển, thư viện và tích hợp. 

Trong nhiều năm qua, bộ công cụ CUDA và hệ sinh thái phong phú của Nvidia đã tạo ra chi phí chuyển đổi thực sự. Các doanh nghiệp, phòng thí nghiệm AI và nhà cung cấp dịch vụ đám mây đã đầu tư mạnh mẽ vào việc tối ưu hóa quy trình làm việc và phát triển xung quanh CUDA. 

Để một giải pháp thay thế như AMD giành được thị phần, họ phải vượt qua được sự trì trệ đó hoặc mang lại hiệu suất hấp dẫn hoặc lợi thế về chi phí để biện minh cho việc chuyển đổi. 

Phản ứng của Nvidia 

Trước công chúng, CEO của Nvidia là Jensen Huang đã mô tả thỏa thuận OpenAI–AMD là “sáng tạo” và “độc đáo”, thể hiện sự tôn trọng nhưng cũng đầy bất ngờ. 

Xét về hiệu suất thị trường, giá cổ phiếu của Nvidia dự kiến sẽ vẫn ổn định, nhờ vào sức mạnh hiện tại của công ty. Chiến lược đa dạng hóa của OpenAI cũng không được coi là mối đe dọa đối với sự thống trị của Nvidia vào lúc này. 

Tóm lại, AMD không có ý định lật đổ Nvidia chỉ sau một đêm. Họ đang tìm kiếm một hướng đi thay thế đáng tin cậy trong một thị trường mà ranh giới vẫn đang hình thành. 

Điều gì phải diễn ra đúng? (và điều gì có thể sai) 

Để thỏa thuận chuyển từ lời hứa thành lợi nhuận, AMD và OpenAI phải thực hiện không sai sót. Dưới đây là những yếu tố then chốt trong triển khai: 

1. Giao hàng đúng tiến độ 

Đợt phát điện 1 GW đầu tiên (MI450) trong nửa cuối năm 2026 là một thử thách khó khăn. Sự chậm trễ sẽ làm lung lay niềm tin vào toàn bộ lộ trình. 

2. Năng suất, chuỗi cung ứng và đóng gói 

Việc mở rộng quy mô GPU ở mức độ đó đòi hỏi phải đảm bảo bộ nhớ HBM, vật liệu nền, đóng gói, tối ưu hóa năng suất và hậu cần. Bất kỳ điểm nghẽn nào ở một mắt xích đều có thể làm chậm chuỗi. 

3. Hiệu suất và khả năng cạnh tranh về chi phí 

AMD phải cung cấp hiệu suất và tổng chi phí (tính toán, năng lượng, tích hợp) đủ gần với Nvidia để có thể chấp nhận được sự đánh đổi. 

4. Độ trưởng thành của phần mềm hỗ trợ 

ROCm và các chuỗi công cụ liên quan phải được trau chuốt, ổn định và được hỗ trợ tốt. Phần mềm kém hấp dẫn hoặc sự bất đồng trong tích hợp sẽ cản trở việc áp dụng, bất kể khả năng phần cứng. 

5. Phù hợp về năng lượng và hạ tầng 

Một hạn chế thường bị bỏ qua là năng lượng: việc cung cấp hàng chục gigawatt năng lực tính toán đòi hỏi phải có điện, hệ thống làm mát, kết nối và sự sẵn sàng của trung tâm dữ liệu. 

Việc cung cấp lưới điện, giấy phép và thời gian kết nối có thể trở thành những yếu tố then chốt. Thực tế, các nhà bình luận đã nêu bật thách thức: “Nguồn điện sẽ đến từ đâu?” 

6. Triển khai các mốc và quyền mua cổ phiếu 

Các chứng quyền được phân bổ theo từng đợt dựa trên việc triển khai và (trong một số trường hợp) ngưỡng giá cổ phiếu. Nếu việc phân bổ bị đình trệ hoặc không đạt được mục tiêu, lợi nhuận sẽ giảm. 

Rủi ro và trở ngại 

• Các đợt thanh toán bị lỡ hoặc bị trì hoãn : Nếu AMD chậm tiến độ, không chỉ doanh thu bị giảm mà niềm tin của OpenAI và thị trường cũng có thể lung lay. 
• Nhược điểm dai dẳng về hiệu suất hoặc chi phí : Nếu AMD không thể cạnh tranh về watt trên mỗi mã thông báo hoặc chi phí tích hợp, khách hàng có thể sẽ chuyển sang Nvidia. 
• Lưới điện, giấy phép hoặc hạn chế về địa điểm : Sự chậm trễ về cơ sở hạ tầng có thể làm chậm quá trình ghi nhận doanh thu, làm giảm biên lợi nhuận và kế hoạch. 
• Kỳ vọng định giá quá cao : Thị trường đã đặt ra những kỳ vọng cao. Bất kỳ sự gián đoạn hoặc nhận thức nào về việc định giá quá cao đều có thể dẫn đến rủi ro định giá lại. 
• Rủi ro phụ thuộc lẫn nhau : Do bản chất đan xen của thỏa thuận, nếu khả năng mở rộng tính toán của OpenAI gặp phải trở ngại (ví dụ: cải thiện hiệu quả mô hình làm giảm nhu cầu tính toán), thì khả năng tăng trưởng của AMD có thể bị ảnh hưởng. 

Chiều hướng cơ sở hạ tầng: Điện năng là chi phí đầu tư vô hình 

Khi nói về phần cứng AI, người ta thường tập trung vào GPU, bộ nhớ và mật độ tính toán. Nhưng hạn chế không được nhắc đến chính là điện năng và cơ sở hạ tầng. Các nghiên cứu và dự báo điện năng cho thấy mức sử dụng điện của Hoa Kỳ sẽ đạt kỷ lục mới vào năm 2025 và 2026, trong đó các trung tâm dữ liệu (và AI) là một yếu tố đóng góp chính. 

Nguyên nhân chủ yếu là do việc mở rộng quy mô hàng chục gigawatt điện toán không chỉ đòi hỏi nguồn điện thô mà còn cả công suất trạm biến áp, kết nối, làm mát, dự phòng và nâng cấp lưới điện cục bộ. Những nút thắt vật lý này chậm, tốn kém và phụ thuộc vào quy định và giấy phép. 

Ngoài ra, các kế hoạch xây dựng AI đã gặp phải sự phản đối hoặc trì hoãn do hạn chế về lưới điện. Nếu năng lượng và kết nối không theo kịp, việc triển khai tính toán có thể bị chậm trễ. 

Hơn nữa, sự mất cân bằng giữa nhu cầu tính toán ước tính và mức độ sẵn sàng của cơ sở hạ tầng có thể đẩy đường cong hoàn vốn ra xa, gây áp lực lên bảng cân đối kế toán và làm giảm nhiệt tình của nhà đầu tư. Tóm lại, tính toán là cần thiết, nhưng năng lực thường là yếu tố hạn chế. 

Tại sao thỏa thuận này quan trọng hơn cả AMD và OpenAI? 

Đây không chỉ là thỏa thuận giữa hai công ty. Nó báo hiệu một điều gì đó rộng lớn hơn cho ngành công nghiệp và hệ sinh thái. 

• Đa dạng hóa nguồn cung hiện là yếu tố then chốt . Khách hàng ngày càng mong muốn có các chiến lược đa nhà cung cấp để giảm sự phụ thuộc, quản lý rủi ro phân bổ và duy trì lợi thế đàm phán. 

• Các thỏa thuận cơ sở hạ tầng liên kết với vốn chủ sở hữu có thể trở thành một hình mẫu . Ý tưởng về việc một nhà cung cấp phần cứng cấp quyền mua hoặc tăng vốn chủ sở hữu có thể xuất hiện nhiều hơn trong các thỏa thuận AI, đặc biệt là khi hạn chế về vốn bị thắt chặt. 

• Hợp nhất hệ sinh thái . Thỏa thuận này là dấu hiệu cho thấy sự hợp nhất của các chuỗi cung ứng, vốn và điện toán: các công ty AI, nhà cung cấp chip và nhà cung cấp cơ sở hạ tầng đang ngày càng gắn kết chặt chẽ hơn. Một số nhà bình luận thậm chí còn mô tả đây là sự chuyển dịch hướng tới một “siêu khối AI”. 

• Kỳ vọng của nhà đầu tư đang bị thử thách . Những canh bạc AI lớn đã bắt đầu được triển khai. Điều này càng làm nổi bật câu hỏi: bao nhiêu trong số chúng chuyển thành lợi nhuận thay vì giảm giá trị? 

Các số liệu cần chú ý (và khi nào) 

Sau đây là mốc thời gian dự kiến và các số liệu cần theo dõi: 

Khung thời gian	Chỉ số / số liệu	Tại sao nó quan trọng
H2 2026	Triển khai 1 GW đầu tiên (MI450)	Một bài kiểm tra thực hiện quan trọng; việc không thực hiện có thể làm giảm uy tín
2027 và hơn thế nữa	Các đợt giao hàng tiếp theo, GW tích lũy được triển khai	Tốc độ mở rộng, liệu lộ trình có giữ nguyên hay không
Cập nhật phần mềm và điểm chuẩn	Hiệu suất ROCm, khả năng tương thích của khung, các nghiên cứu điển hình	Chứng minh AMD đã sẵn sàng sản xuất
Thông báo về điện/cơ sở hạ tầng	Xác định vị trí, quan hệ đối tác lưới điện, PPA, xây dựng trạm biến áp	Chỉ ra mức độ rủi ro cơ sở hạ tầng được giảm thiểu
Sự kiện trao quyền sở hữu	Mở khóa đợt, ngưỡng giá cổ phiếu	Quyền sở hữu xác nhận sự liên kết và lợi ích cho cả hai bên
Công bố tài chính của AMD	Doanh thu, biên lợi nhuận, chi phí đầu tư liên quan đến AI	Làm rõ mức độ tăng trưởng trong tương lai của AMD phụ thuộc vào thỏa thuận này như thế nào
Tiết lộ của OpenAI (nếu công khai)	Chi phí cho mỗi lần tính toán, tỷ lệ sử dụng, biên lợi nhuận	Đo lường xem công cụ tính toán có thể tạo ra hiệu quả kinh tế tích cực hay không

Nếu tất cả các chỉ số này đều có xu hướng tích cực, điều đó cho thấy thỏa thuận này không chỉ mang tính biểu tượng mà còn có giá trị thực sự đối với cả OpenAI và AMD. 

Kết luận: Sự lạc quan có thể trở thành thu nhập không? 

Câu trả lời ngắn gọn là có thể, nhưng không phải là mặc định. Thỏa thuận này có ý nghĩa vì nó phản ánh sự trưởng thành của giai đoạn cơ sở hạ tầng AI, từ kỳ vọng mang tính đầu cơ sang cam kết kỹ thuật. Sự kết hợp giữa năng lực, sự đồng bộ và thời điểm là một nỗ lực để biến sự nhiệt tình thành hành động thực thi có trách nhiệm. 

Nếu AMD đáp ứng được nhu cầu, OpenAI mở rộng quy mô, hiệu năng cạnh tranh và các vấn đề về năng lượng không làm chậm quá trình triển khai, thì đây có thể là một bước chuyển dịch về mặt cấu trúc. Nhưng nếu một hoặc nhiều yếu tố không đáp ứng được, dù là năng suất, phần mềm, cơ sở hạ tầng hay vốn, thì nguy cơ sụt giảm mạnh (ít nhất là đối với cổ phiếu AMD) là có thật. 

Đối với các nhà đầu tư, đây là một canh bạc dài hạn. Giá trị thực sự sẽ xuất hiện trong giai đoạn 2026-2028. Trong thời gian chờ đợi, hãy theo dõi các tín hiệu, cảnh giác với sự trượt giá trong quá trình thực hiện và thận trọng với việc trả giá quá cao chỉ vì lời hứa. 

Nguồn tham khảo