Bạn nghĩ đồng đô la Mỹ lúc nào cũng tăng giá? Nhưng năm 2025 đang chứng minh điều ngược lại. Sau nhiều năm phô diễn sức mạnh “Vua đô la”, đồng bạc xanh đã chao đảo. Nó ghi nhận sáu tháng đầu năm tồi tệ nhất kể từ đầu những năm 1970. 

Tính đến ngày 3 tháng 9 năm 2025, Chỉ số đô la Mỹ đang dao động quanh mức 97,8, giảm gần 9,6% kể từ đầu năm và chỉ cao hơn một chút so với mức thấp nhất trong 52 tuần ^[1]. 

Đây là một bước đột phá quyết định so với mức đỉnh 110 điểm hồi đầu năm nay. Tác động đã thấy rõ: hàng hóa đang được điều chỉnh, lợi nhuận của các công ty đa quốc gia đang dịch chuyển, và các thị trường mới nổi đang dễ thở hơn. 

Biểu đồ 1: Biểu đồ giá Chỉ số Đô la Mỹ. Nguồn: https://www.tradingview.com/x/zBGgSWIJ/  

Không, đồng đô la không hề sụp đổ. Nhưng cú trượt của nó đang thay đổi luật chơi. Suốt tám thập kỷ, đồng đô la đã đóng vai trò như hệ điều hành tài chính của thế giới, thống trị trong việc định giá thương mại, dự trữ ngân hàng trung ương và chi phí vay nợ toàn cầu. 

Đó là lý do tại sao sự suy giảm này lại quan trọng. Câu hỏi thực sự không phải là liệu đồng bạc xanh đã mất đi vị thế của mình hay chưa (thực tế là chưa), mà là liệu năm 2025 có đánh dấu sự khởi đầu của một chương mới, khi sức mạnh của nó bắt đầu suy yếu hay không. 

Những điểm chính 

• Đồng đô la Mỹ đã suy yếu vào năm 2025 do chính sách thay đổi của Cục Dự trữ Liên bang, căng thẳng tài chính và căng thẳng địa chính trị gia tăng. 

• Đồng đô la yếu hơn sẽ tác động đến hàng hóa, thị trường mới nổi và thu nhập của doanh nghiệp, tạo ra hiệu ứng lan tỏa trong thương mại và đầu tư toàn cầu. 

• Trong khi các lựa chọn thay thế như đồng euro, nhân dân tệ và tiền kỹ thuật số đang ngày càng được ưa chuộng, đồng đô la vẫn là đồng tiền dự trữ và giao dịch thống trị hiện nay. 

Vai trò toàn cầu của đồng đô la Mỹ 

Trước khi tìm hiểu về điểm yếu gần đây của đồng đô la, điều quan trọng là phải hiểu tại sao đồng tiền này từ lâu đã là trung tâm của nền tài chính toàn cầu và tại sao khả năng phục hồi của nó lại liên tục bị đánh giá thấp. 

Tại sao đồng đô la lại quan trọng 

Hình ảnh 1: Dự trữ ngoại tệ chính thức của thế giới. Nguồn: IMF 

Thật khó để nói quá về tầm quan trọng của đồng đô la Mỹ đối với hệ thống tài chính toàn cầu. Khoảng 60% dự trữ ngoại hối toàn cầu được nắm giữ bằng đô la. Hầu hết thương mại quốc tế, từ dầu thô đến vi mạch, đều được tính bằng đô la, bất kể Mỹ có tham gia hay không. 

Thị trường nợ toàn cầu cũng gắn chặt với đồng bạc xanh, với hàng nghìn tỷ trái phiếu và khoản vay được so sánh với lãi suất của Mỹ. Hãy coi đồng đô la như iOS hoặc Android của tài chính toàn cầu: hầu hết các giao dịch đều được xây dựng để chạy trên đó. 

Sự thống trị đó mang lại cho Mỹ những lợi thế về mặt cấu trúc; chi phí vay thấp hơn, thanh khoản sâu hơn và khả năng tài trợ thâm hụt bằng chính đồng tiền của mình. Đối với các nhà đầu tư, đồng đô la không chỉ đơn thuần là một phần của một cặp tiền tệ khác trên màn hình; nó là xu hướng ảnh hưởng đến hầu hết mọi loại tài sản. 

Khả năng phục hồi lịch sử 

Đây không phải là lần đầu tiên những người hoài nghi đặt cược chống lại đồng đô la. Vào những năm 1980, thâm hụt ngân sách gia tăng của Mỹ đã dẫn đến những dự đoán về sự sụp đổ. Trong cuộc Khủng hoảng Tài chính Toàn cầu (GFC) năm 2008, mặc dù là tâm điểm của sự hỗn loạn, Mỹ vẫn thu hút dòng vốn đầu tư an toàn vào trái phiếu Kho bạc. 

Sau các biện pháp kích thích và in tiền thời đại đại dịch, đồng đô la đã tăng giá trở lại vào năm 2022 khi Cục Dự trữ Liên bang tăng lãi suất mạnh mẽ. Bài học rút ra rất rõ ràng: đồng đô la có lịch sử bất chấp các dự đoán. 

Khi bất ổn toàn cầu ập đến, các nhà đầu tư vẫn tìm đến đồng bạc xanh. Chính vì thế, đợt suy yếu trong năm 2025 giống một “nút thắt” trong câu chuyện hơn là lời cáo chung. Các lựa chọn thay thế đang xuất hiện, nhưng chưa có lựa chọn nào mang lại sự tin cậy, tính thanh khoản hoặc quy mô tương tự. 

Nguyên nhân nào khiến đồng đô la giảm giá? 

Khi vị thế của đồng đô la đã được xác lập, sự chú ý sẽ chuyển sang các yếu tố tức thời và mang tính cấu trúc đã đẩy đồng tiền này xuống mức thấp hơn vào năm 2025. Những tác động này bao gồm chính sách, kinh tế và địa chính trị. 

1. Kỳ vọng lãi suất 

Động lực trực tiếp nhất khiến đồng đô la suy yếu vào năm 2025 là sự thay đổi chính sách lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang (Fed). 

Hình ảnh 2: Lãi suất Quỹ Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ. Nguồn: Trading Economics 

Sau hai năm thắt chặt mạnh mẽ, các quan chức đang phát đi tín hiệu về việc cắt giảm lãi suất khi lạm phát giảm bớt và thị trường lao động hạ nhiệt. Thị trường đang tập trung vào cuộc họp của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC) vào tháng 9, nơi khả năng cắt giảm lãi suất lần đầu tiên ngày càng cao. 

Lợi suất kỳ vọng thấp hơn sẽ thu hẹp khoảng cách giữa lãi suất tại Mỹ và các nước khác. Do dòng tiền tệ rất nhạy cảm với chênh lệch lãi suất, đồng đô la mất đi một phần lợi nhuận. Nói một cách đơn giản: giao dịch chênh lệch lãi suất đang mất dần động lực. 

2. Áp lực tài chính và kinh tế 

Bối cảnh tài chính của Mỹ là một mối lo ngại khác. Washington dự kiến sẽ thâm hụt khoảng 1,7 nghìn tỷ đô la trong năm tài chính 2025, một trong những khoản thâm hụt thời bình lớn nhất trong lịch sử ^[2]. 

Kết hợp với gánh nặng nợ công gia tăng và triển vọng tăng trưởng chậm hơn so với giai đoạn 2023-2024, niềm tin vào tính bền vững của Mỹ đang suy yếu. Tiền tệ được giao dịch dựa trên niềm tin nhiều như dựa trên các yếu tố cơ bản, và những rạn nứt trong uy tín tài khóa làm xói mòn niềm tin vào đồng bạc xanh ở mức độ nhất định. 

3. Sự thay đổi địa chính trị 

Rồi còn sự bùng cháy âm ỉ của địa chính trị, và vào năm 2025, ngọn lửa ấy lại được thổi bùng lên bởi đòn thuế quan toàn diện của Tổng thống Trump. Dù là giảm thiểu rủi ro, chuyển sản xuất về nước, hay tái cấu trúc: dòng chảy thương mại và vốn trên thế giới đang dịch chuyển để ứng phó. 

Thuế quan áp lên hàng nhập khẩu từ EU, Canada, Ấn Độ và nhiều nước khác đã làm xáo trộn chuỗi cung ứng và thúc đẩy các đối tác thương mại tìm kiếm các lựa chọn thanh toán không phải bằng đô la và sử dụng tiền tệ khu vực. Các ngân hàng trung ương đang âm thầm đa dạng hóa dự trữ của mình. 

Điều đó không làm mất vị thế của đồng đô la, nhưng nó thúc đẩy hệ thống hướng tới sự đa dạng hóa. Mỗi dòng tít về thuế quan hay căng thẳng ngoại giao đều làm xói mòn vị thế thống trị vốn không thể chối cãi của đồng bạc xanh. 

Thêm vào đó là một cuộc tấn công trực diện vào tính độc lập của Fed. Vào tháng 8 năm 2025, Tổng thống Trump đã cố gắng sa thải Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Lisa Cook, một động thái chưa từng có tiền lệ, làm gia tăng lo ngại rằng chính sách tiền tệ có thể bị chính trị hóa và làm tổn hại thêm niềm tin vào uy tín của đồng đô la. 

Hiệu ứng lan tỏa toàn cầu của đồng đô la yếu hơn 

Đồng bạc xanh yếu hơn không chỉ ảnh hưởng đến các nhà hoạch định chính sách Mỹ. Sự suy yếu của đồng bạc xanh còn tác động lan tỏa đến hàng hóa, các nền kinh tế mới nổi và lợi nhuận doanh nghiệp trên toàn thế giới. 

Thị trường hàng hóa 

Vì hàng hóa được định giá bằng đô la, nên những thay đổi về đồng bạc xanh thường ảnh hưởng đến giá của chúng. Năm 2025, giá vàng đạt mức kỷ lục, phản ánh lợi suất thực tế thấp hơn và đồng đô la yếu hơn. 

Giá dầu phức tạp hơn: đồng đô la yếu hơn hỗ trợ giá, nhưng lo ngại về tăng trưởng và động lực cung hạn chế đà tăng. 

Thị trường mới nổi 

Đối với các nền kinh tế mới nổi, đồng đô la yếu đi mang lại cảm giác nhẹ nhõm. Đồng đô la mạnh thường thắt chặt các điều kiện tài chính và gây áp lực lên tăng trưởng. Đồng đô la yếu hơn giúp giảm chi phí trả nợ cho trái phiếu định giá bằng đô la và cải thiện dòng vốn. 

Vào năm 2025, các thị trường mới nổi đã thể hiện khả năng phục hồi bất chấp chính sách toàn cầu thắt chặt hơn và đồng đô la tiếp tục yếu có thể mang lại thêm không gian để thở. 

Các tập đoàn đa quốc gia 

Đối với các công ty Mỹ, đồng đô la yếu hơn là một câu chuyện về lợi nhuận. Khoảng 40% doanh thu của S&P 500 đến từ nước ngoài. Khi những khoản lợi nhuận đó được chuyển đổi trở lại thành đồng bạc xanh, chúng có giá trị hơn tính theo đô la. 

Các nhà xuất khẩu có thể gặp phải những thay đổi về giá tương đối. Những yếu tố này cho thấy biến động tỷ giá hối đoái (FX) trong lịch sử đã ảnh hưởng đến mùa báo cáo kết quả kinh doanh như thế nào, bên cạnh các diễn biến kinh doanh khác. 

Sự thay đổi cán cân tiền tệ toàn cầu 

Khi đồng đô la mất dần ảnh hưởng, các loại tiền tệ khác và thậm chí cả tiền kỹ thuật số cũng đang phát triển, mỗi loại có mức độ ảnh hưởng và độ tin cậy khác nhau. 

Euro và Yên là những lựa chọn thay thế 

Khi đồng đô la trượt giá, các nhà đầu tư thường chuyển hướng sang đồng euro và đồng yên. Đồng euro được hưởng lợi từ sức mạnh thể chế và uy tín, khiến nó trở thành kênh hấp thụ dòng vốn tự nhiên. Đồng yên, mặc dù vẫn được coi là nơi trú ẩn an toàn, lại bị cản trở bởi chênh lệch lợi suất lớn so với đồng đô la Mỹ. Điều này hạn chế khả năng tăng giá đáng kể của đồng tiền này. 

Cả hai đều không có khả năng lật đổ đồng đô la. Cùng lắm thì họ chỉ đóng vai trò dự bị, thỉnh thoảng xuất hiện, nhưng không thể viết lại kịch bản. 

Sự trỗi dậy của đồng Nhân dân tệ 

Không có cuộc thảo luận nào về các lựa chọn thay thế cho đồng đô la là trọn vẹn nếu thiếu tham vọng của Trung Quốc. Bắc Kinh tiếp tục thúc đẩy vai trò của đồng nhân dân tệ trong thanh toán thương mại, với các thỏa thuận nổi bật được ký kết trong lĩnh vực năng lượng và hàng hóa. 

Nhưng thực tế là: đồng Nhân dân tệ vẫn chỉ chiếm khoảng 3% thanh toán toàn cầu và thậm chí các công ty Trung Quốc thường sử dụng đồng đô la khi lập hóa đơn xuyên biên giới. 

Tiến triển đang diễn ra nhưng với tốc độ rất chậm. Hiện tại, đồng nhân dân tệ giống một nhân tố khu vực hơn là một cỗ máy dự trữ toàn cầu. Một đồng tiền quan trọng cần theo dõi nhưng chưa thể thách thức vị thế bá chủ của đồng đô la. 

Tiền kỹ thuật số có thể đóng vai trò gì? 

Và rồi còn một lá bài tẩy nữa: tiền kỹ thuật số. Tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) đã vượt qua giai đoạn bảng trắng. Các dự án như mBridge, đạt trạng thái “sản phẩm khả thi tối thiểu” vào năm 2024, hiện đang được chính các ngân hàng trung ương bảo trợ. 

Ý tưởng này không phải là lật đổ đồng đô la; mà là làm cho các khoản thanh toán xuyên biên giới nhanh hơn, rẻ hơn và ít phụ thuộc hơn vào hệ thống tiền tệ của đồng đô la. 

Nếu CBDC mở rộng quy mô, chúng có thể dần dần làm suy yếu vị thế thống trị giao dịch của đồng bạc xanh theo thời gian. Nhưng đó là câu chuyện trung hạn, không phải là tin tức nóng hổi năm 2025. Hiện tại, chúng chỉ mang tính hứa hẹn hơn là thực tiễn. 

Ý nghĩa đối với thị trường toàn cầu 

Những thay đổi này không chỉ là câu chuyện tiền tệ. Chúng ảnh hưởng đến cách các nhà giao dịch và nhà đầu tư diễn giải rủi ro, phân bổ vốn và ứng phó với biến động. 

Phản ứng của nhà giao dịch và nhà đầu tư 

Sự trượt giá của đồng đô la vào năm 2025 là điều bất thường. Thay vì một cuộc tháo chạy hàng loạt khỏi tài sản Mỹ, phần lớn động thái này lại mang tính phòng ngừa rủi ro, khi các nhà đầu tư bên ngoài Mỹ điều chỉnh mức độ rủi ro của họ. 

Theo lịch sử, sự suy yếu của đồng đô la đã ảnh hưởng đến: 

• Thu nhập được báo cáo của các công ty đa quốc gia Mỹ tính theo đô la 
• Giá trị định giá của cổ phiếu không phải của Mỹ khi chuyển đổi sang đô la 
• Giá hàng hóa và vàng tính theo đô la 

Tóm lại, biến động của đồng đô la ảnh hưởng đến nhiều loại tài sản hơn là chỉ trên biểu đồ ngoại hối. 

Cân nhắc về rủi ro và biến động 

Nhưng đồng đô la yếu hơn không có nghĩa là “dễ thở” cho các nhà đầu tư. Chu kỳ đồng đô la thường mạnh mẽ và gập ghềnh, với những cú sốc chính sách của Hoa Kỳ lan tỏa ra toàn cầu thông qua cái mà BIS gọi là “chu kỳ tài chính toàn cầu”. Điều này có nghĩa là những biến động của đồng đô la có thể khuếch đại những biến động rủi ro trong cổ phiếu, trái phiếu và tín dụng. 

Ngoài ra, còn phải kể đến mối liên hệ giữa hàng hóa và đồng đô la. Đồng bạc xanh rẻ hơn có thể làm thay đổi các vùng đệm vĩ mô của các quốc gia nhập khẩu hàng hóa, làm thay đổi triển vọng lạm phát và tăng trưởng của họ. Thêm vào đó là những yếu tố khó lường như thuế quan, sự thay đổi chính sách của Cục Dự trữ Liên bang (Fed) và dữ liệu tăng trưởng toàn cầu không đồng đều, thì hành trình này hiếm khi suôn sẻ. 

Lịch sử cho thấy đồng đô la suy yếu thường trùng khớp với những giai đoạn biến động mạnh. Điều này càng củng cố tầm quan trọng của việc quản lý rủi ro cẩn thận khi xem xét mức độ rủi ro do biến động tiền tệ. 

Lợi nhuận ròng của đồng đô la 

Sự sụt giảm của đồng đô la Mỹ vào năm 2025 là một lời nhắc nhở rằng ngay cả mỏ neo vững chắc nhất thế giới cũng có thể chao đảo. Với việc Fed sắp cắt giảm lãi suất, thâm hụt ngân sách phình to, thuế quan thời Trump và sự thay đổi trong các liên minh thương mại, đồng bạc xanh đang phải đối mặt với áp lực trên nhiều mặt trận. 

Những tác động này đã thấy rõ ở hàng hóa, thị trường mới nổi và thu nhập của doanh nghiệp, trong khi các loại tiền tệ khác, thậm chí cả mã thông báo kỹ thuật số, cũng dần được chú ý. 

Tuy nhiên, đồng đô la vẫn chiếm phần lớn dự trữ, hóa đơn thương mại và chuẩn mực vay nợ. Độ sâu và tính thanh khoản vô song của nó tiếp tục neo giữ hệ thống. Tuy nhiên, những rạn nứt là không thể phủ nhận: các nỗ lực đa dạng hóa, căng thẳng địa chính trị và các mối lo ngại về tài khóa đang dần làm xói mòn hào quang tất yếu của nó. 

Đối với các nhà đầu tư, câu hỏi không phải là liệu đồng đô la có biến mất hay không, mà là liệu sự thống trị của nó có đang dần chuyển dịch sang một hệ thống đa cực hay không. 

Liệu năm 2025 có phải là một chương mới trong lịch sử phục hồi lâu dài của nền kinh tế, hay là bước khởi đầu cho một sự thay đổi cơ cấu? Câu trả lời có thể định hình lại thương mại, dòng vốn và chiến lược đầu tư trong nhiều năm tới. 

Thẩm quyền giải quyết