Biểu đồ chứng khoán hay biểu đồ giá là một công cụ cơ bản mà mọi nhà đầu tư nên quen thuộc. Dưới đây là hướng dẫn nhanh về cách đọc biểu đồ chứng khoán, cùng các thuật ngữ và mô hình biểu đồ chứng khoán cần biết.
Biểu đồ chứng khoán là gì?
Biểu đồ chứng khoán là một công cụ thể hiện biến động giá của cổ phiếu theo thời gian. Đây là một trong những công cụ phổ biến nhất khi thảo luận về biến động và xu hướng giá cổ phiếu theo thời gian.
Bạn có thể bắt gặp nhiều loại biểu đồ chứng khoán khác nhau, một số loại phức tạp hơn và có nhiều thành phần và điểm dữ liệu hơn những loại khác.
Nhưng về cơ bản, biểu đồ cổ phiếu bao gồm một vài thành phần – trục x ngang biểu thị thời gian; trục y dọc biểu thị giá và đường xu hướng. Ngoài ra, cần có tên và/hoặc mã chứng khoán của cổ phiếu.
Tùy thuộc vào nền tảng bạn sử dụng để tra cứu biểu đồ cổ phiếu, bạn có thể tìm thấy những thông tin hữu ích khác như vốn hóa thị trường, khối lượng, cổ tức và tỷ lệ P/E – những điểm dữ liệu giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn về cổ phiếu.
Các nền tảng tiên tiến như TradingView thậm chí còn cho phép bạn vẽ và sử dụng các công cụ phân tích và lập biểu đồ trên biểu đồ chứng khoán để đánh giá sâu hơn về một cổ phiếu.
Cách đọc biểu đồ chứng khoán
Biểu đồ cổ phiếu rất phổ biến và bất kỳ ai cũng có thể tra cứu biểu đồ cổ phiếu bất cứ lúc nào. Ví dụ, đây là biểu đồ cổ phiếu từ Google Finance.

Ở góc trên bên trái, chúng ta thấy tên công ty ( Hershey Co ) và mã chứng khoán (HSY). NYSE ở đây biểu thị nơi cổ phiếu được niêm yết, trong trường hợp này là Sở giao dịch chứng khoán New York.
Ngay bên dưới tên cổ phiếu là giá cổ phiếu, hiện tại là 195,72 đô la Mỹ. Ngay bên dưới là mức lãi/lỗ, thay đổi theo khoảng thời gian được sử dụng để so sánh.
Trong trường hợp này, hãy lưu ý rằng khoảng thời gian được đặt là 5 năm (5Y) và +89,72% màu xanh lá cây được hiển thị bên cạnh giá. Điều này có nghĩa là giá cổ phiếu Hershey hiện tại cao hơn 89,72% so với 5 năm trước. Bạn có thể chọn các khoảng thời gian khác nhau, từ một ngày đến tối đa, để xem giá hiện tại so sánh như thế nào.
Đường ngoằn ngoèo màu xanh lá cây là biểu diễn trực quan về biến động giá trong khoảng thời gian năm năm. Đường giá này thay đổi khi bạn chọn các khoảng thời gian khác nhau để so sánh.
Bên phải biểu đồ cổ phiếu, Google cung cấp thêm thông tin về cổ phiếu. Thông tin này bao gồm giá đóng cửa trước đó, biên độ dao động giá một ngày và biên độ dao động giá một năm. Ngoài ra còn có các thông tin khác như vốn hóa thị trường, tỷ lệ P/E và nhiều thông tin khác mà chúng ta sẽ thảo luận sau.
Như bạn thấy, biểu đồ cổ phiếu khá trực quan và dễ đọc, vì vậy đừng ngại tra cứu các cổ phiếu yêu thích của bạn trên Google để làm quen với chúng. Bạn cũng sẽ tìm thấy số liệu thu nhập và các thông tin thiết yếu khác về công ty ở phía dưới trang.
Lưu ý về đường giá
Google Finance sử dụng hình vẽ đường đơn giản để biểu thị mức giá. Tuy nhiên, cũng có hai cách khác để biểu thị giá trên biểu đồ chứng khoán. Hãy cùng xem xét kỹ hơn sự khác biệt giữa ba loại biểu đồ này: biểu đồ đường, biểu đồ thanh và biểu đồ nến.
Biểu đồ đường
Biểu đồ đường sử dụng một đường duy nhất để biểu thị giá cổ phiếu theo thời gian. Đây là loại biểu đồ đơn giản nhất trong ba loại và có thể được sử dụng để minh họa xu hướng, cũng như giá cổ phiếu vào cuối mỗi ngày hoặc mỗi kỳ giao dịch. Chúng phù hợp nhất để có được cái nhìn tổng quan về biến động giá cổ phiếu.
Biểu đồ thanh
Trong biểu đồ thanh, mỗi giai đoạn giao dịch được biểu thị bằng một đường thẳng đứng duy nhất. Ngoài ra còn có các đường ngang ngắn gần đỉnh và đáy của đường thẳng đứng.
Đây là hình ảnh một thanh đơn trông như thế nào.

Mỗi một trong bốn điểm của thanh biểu thị một thông tin về giá, như sau:
- Cao: Giá cao nhất của cổ phiếu trong thời gian giao dịch
- Thấp: Giá thấp nhất của cổ phiếu trong thời gian giao dịch
- Mở: Giá cổ phiếu khi bắt đầu giao dịch
- Đóng: Giá cổ phiếu vào cuối phiên giao dịch
Giữa bốn điểm dữ liệu này, biểu đồ thanh có thể cho chúng ta biết những thông tin như biến động giá (độ dài của đường thẳng đứng) và tâm lý thị trường (khoảng cách giữa giá mở cửa và giá đóng cửa).
Tất nhiên, biểu đồ thanh không chỉ bao gồm một thanh duy nhất. Nó được tạo thành từ nhiều thanh được sắp xếp liên tiếp, tạo ra kết quả như sau:

Giống như biểu đồ đường, biểu đồ thanh cũng có thể chỉ ra xu hướng giá, đồng thời cung cấp thông tin chi tiết hơn về giá.
Biểu đồ nến
Biểu đồ thanh rất tuyệt, nhưng không hẳn là dễ đọc nhất, đặc biệt là khi so sánh với biểu đồ nến, mà bạn có thể coi là “sự tiến hóa” của biểu đồ thanh.
Thay vì các đường thẳng đơn giản, biểu đồ nến được tạo thành từ các thanh đặc (nến) với các đường thẳng đứng (bóng hoặc bấc) ở trên và dưới, trông giống như một cây nến. Thân nến cũng có thể được tô màu khác nhau để giúp phân biệt giá cổ phiếu kết thúc ngày tăng hay giảm.

Tương tự như biểu đồ thanh, biểu đồ nến cũng cung cấp bốn điểm dữ liệu: Cao và Thấp (biểu thị mức giá cao nhất và thấp nhất được ghi nhận trong phiên giao dịch) và Mở và Đóng (biểu thị mức giá mà cổ phiếu mở cửa và đóng cửa trong phiên giao dịch). Ngoài ra, nến xanh biểu thị cổ phiếu kết thúc ngày với mức giá cao hơn, trong khi nến đỏ biểu thị điều ngược lại.

Như bạn có thể thấy từ ví dụ trên, biểu đồ nến có khả năng truyền tải nhiều thông tin hơn mà vẫn dễ đọc. Đây là lý do tại sao biểu đồ nến là một trong những định dạng phổ biến nhất khi hiển thị biểu đồ chứng khoán.
Các thuật ngữ biểu đồ chứng khoán cần biết
Bây giờ bạn đã hiểu những điều cơ bản về biểu đồ chứng khoán và cách đọc biểu đồ, chúng ta hãy thảo luận về một số thuật ngữ biểu đồ chứng khoán phổ biến mà bạn có thể gặp phải.
Vốn hóa thị trường
Viết tắt của “vốn hóa thị trường”, đây là tổng giá trị cổ phiếu của một công ty, được tính bằng cách nhân giá cổ phiếu với tổng số cổ phiếu đang lưu hành.
Vốn hóa thị trường cũng được dùng để chỉ quy mô của một công ty. Apple được coi là một gã khổng lồ trong ngành công nghệ không phải vì lực lượng lao động mà vì vốn hóa thị trường lên tới hàng nghìn tỷ đô la.
Tỷ lệ P/E
Tỷ lệ Giá trên Thu nhập (P/E) thường được các nhà đầu tư sử dụng để đánh giá liệu một cổ phiếu có xứng đáng với mức giá hiện tại hay không. Chỉ số này so sánh giá cổ phiếu của công ty với thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) và là một trong những yếu tố đầu tiên mà nhiều nhà đầu tư xem xét khi nghiên cứu một cổ phiếu.
Không có tỷ lệ P/E chuẩn nào được coi là dương hay âm. Thay vào đó, tỷ lệ P/E của một cổ phiếu nên được xem xét trong bối cảnh ngành của nó; nó cao hay thấp so với các công ty cùng ngành.
Ngoài ra, cổ phiếu tăng trưởng có xu hướng có Tỷ lệ P/E cao hơn, trong khi cổ phiếu giá trị có xu hướng có Tỷ lệ P/E thấp hơn, nhưng vẫn luôn có trường hợp ngoại lệ.
Tỷ suất cổ tức
Nhiều công ty, nhưng không phải tất cả, chia sẻ lợi nhuận với cổ đông dưới hình thức cổ tức, được trả trên mỗi cổ phiếu. Ví dụ: nếu ABC Inc. công bố cổ tức 2 đô la Mỹ trong năm, bạn sẽ được trả 2 đô la Mỹ cho mỗi cổ phiếu bạn nắm giữ.
Thay vì số tiền đô la, biểu đồ cổ phiếu thể hiện tỷ suất cổ tức – đây là số tiền cổ tức hàng năm được thể hiện dưới dạng phần trăm giá cổ phiếu hiện tại. Tỷ suất cổ tức là một yếu tố quan trọng mà các nhà đầu tư cần cân nhắc, và tỷ suất cổ tức tăng ở mức hợp lý được coi là dấu hiệu của một công ty lành mạnh.
Khối lượng giao dịch trung bình
Khối lượng trung bình đề cập đến khối lượng giao dịch của một cổ phiếu, là chỉ báo về số lượng cổ phiếu được giao dịch trong suốt thời gian giao dịch.
Chỉ số này có thể giúp nhà đầu tư đánh giá tính thanh khoản của cổ phiếu. Khi khối lượng giao dịch trung bình thay đổi mạnh trong thời gian ngắn, điều này cũng cho thấy mức độ biến động cao và cổ phiếu đang được giao dịch với tốc độ cao.
Sàn giao dịch chính
Thông tin này cho biết cổ phiếu được niêm yết tại quốc gia nào, điều này có thể ảnh hưởng đến giờ giao dịch và nghĩa vụ thuế, cùng nhiều yếu tố khác. Ví dụ: nếu một cổ phiếu được niêm yết trên Sàn giao dịch Chứng khoán New York (NYSE), bạn sẽ phải tuân thủ giờ giao dịch của NYSE để giao dịch cổ phiếu đó.
Kết luận
Trong bài viết này, chúng tôi đã giải thích các thành phần cơ bản của biểu đồ cổ phiếu cũng như một số thuật ngữ phổ biến. Hy vọng rằng những gì từng là một mớ hỗn độn của đường nét và con số giờ đây đã trở nên dễ hiểu hơn nhiều.
Bạn có thể nâng cao hơn nữa kỹ năng sử dụng biểu đồ chứng khoán bằng cách tra cứu các mẫu hình biểu đồ và công cụ vẽ biểu đồ. Nhân tiện, biết cách đọc biểu đồ chứng khoán là một kỹ năng cốt lõi trong phân tích kỹ thuật , vì vậy bạn sẽ dần dần xây dựng các kỹ năng nền tảng của mình khi học hỏi thêm.


