Ngay cả khi bạn mới biết đến tiền điện tử, bạn có thể đã nghe nói đến khái niệm “khai thác”, và có lý do chính đáng. Khai thác đóng vai trò là quá trình nền tảng hỗ trợ mạng lưới tiền điện tử. Tương tự như khai thác khoáng sản có giá trị để tăng nguồn cung toàn cầu, khai thác tiền điện tử liên quan đến việc tạo ra các đồng tiền mới và thêm chúng vào lưu thông. Tuy nhiên, khai thác tiền điện tử còn phức tạp hơn rất nhiều. 

Thị trường khai thác tiền điện tử toàn cầu đạt 1,92 tỷ đô la vào năm 2022 và dự kiến sẽ tăng trưởng với tốc độ 8,2% hàng năm cho đến năm 2030 ^[1]. Các công ty như Marathon Digital Holdings là các thực thể được niêm yết công khai tạo ra doanh thu từ hoạt động khai thác Bitcoin. Công ty báo cáo rằng doanh thu của họ đã tăng 37% lên mức kỷ lục 214,4 triệu đô la, cho thấy tiềm năng lợi nhuận hấp dẫn của lĩnh vực này. ^[2]. 

Nhưng khai thác tiền điện tử thực chất là gì và Bitcoin được khai thác như thế nào trong thực tế. Chúng ta hãy cùng tìm hiểu. 

Khai thác tiền điện tử diễn ra như thế nào? 

Về bản chất, khai thác tiền điện tử là quá trình xác thực các giao dịch và ghi lại chúng trên blockchain. Hãy tưởng tượng rằng mỗi giao dịch có một câu đố được đính kèm. Thợ đào sử dụng phần cứng máy tính phức tạp để giải câu đố này và thêm nó vào blockchain. Đổi lại, họ nhận được phần thưởng bằng các đồng coin mới phát hành. 

Quá trình khai thác tiền điện tử được nhúng vào mã của chúng thông qua “ thuật toán đồng thuận” . Đối với Bitcoin, quá trình này được gọi là Proof of Work (PoW). Các thuật toán này xác định mức độ nhanh, an toàn và phi tập trung của một giao dịch blockchain. 

Mã băm và nút mạng 

Khi bạn thực hiện giao dịch tiền điện tử, thông tin của bạn sẽ được đóng gói cùng với các giao dịch khác thành một “khối”. Khối này cần được xác minh trước khi được thêm vào chuỗi khối. 

Đây là lúc mã băm xuất hiện. Mã băm là một chuỗi ký tự có độ dài cố định biểu diễn dữ liệu có bất kỳ kích thước nào. Máy tính khai thác lấy dữ liệu giao dịch làm đầu vào và chạy nó qua thuật toán mã băm (SHA-256 đối với Bitcoin), tạo ra một mã băm duy nhất. 

Nút mạng là máy tính được kết nối với mạng lưới lưu trữ và cập nhật các bản sao blockchain. Các nút mạng trao đổi thông tin với nhau để đảm bảo mọi người đều có cùng một bản ghi lịch sử giao dịch. 

Ví dụ, khi bạn gửi 0,01 Bitcoin cho bạn bè, thông tin chi tiết giao dịch của bạn sẽ được mã băm, xác minh bởi thợ đào và truyền đến tất cả các nút mạng trên mạng. 

Khai thác một khối 

Để khai thác một khối thành công, thợ đào phải tìm ra một hàm mã băm đáp ứng các tiêu chí cụ thể, thường bắt đầu bằng một số lượng số 0 nhất định. Đây được gọi là “tiêu chí độ khó”. 

Quá trình này diễn ra như sau: 

1. Người khai thác thu thập các giao dịch đang chờ xử lý vào một khối 

2. Họ thêm một nonce (số ngẫu nhiên) vào khối 

3. Họ chạy dữ liệu này thông qua thuật toán mã băm 

4. Nếu mã băm kết quả không đáp ứng được mục tiêu khó khăn, họ sẽ thay đổi nonce và thử lại 

5. Người khai thác đầu tiên tìm thấy hàm mã băm hợp lệ sẽ giành được phần thưởng khối 

Tại sao phải khai thác Bitcoin 

Tại sao ai đó lại đầu tư vào thiết bị đắt tiền và điện để khai thác Bitcoin? Sau đây là một số động lực chính: 

1. Phần thưởng khối: Người khai thác hiện nhận được 3,125 bitcoin cho mỗi khối. Phần thưởng này gần đây nhất đã giảm một nửa vào ngày 20 tháng 4 năm 2024 và thường trải qua một đợt giảm một nửa khoảng bốn năm một lần ^[3]. 

2. Phí giao dịch: Ngoài phần thưởng khối, thợ đào còn thu được phí từ các giao dịch được đưa vào khối của họ, đặc biệt trong những thời điểm giao dịch cao điểm. 

3. Ủng hộ mạng lưới: Một số thợ đào tin tưởng vào giá trị của mạng lưới Bitcoin và muốn đóng góp vào việc duy trì tính bảo mật và phi tập trung.

4. Đầu cơ giá trị tương lai: Một số thợ đào giữ Bitcoin kiếm được, kỳ vọngc vào việc giá sẽ tăng trong tương lai. 

Phải mất bao lâu để đào được Bitcoin? 

Câu hỏi này có câu trả lời phức tạp vì bạn không thực sự đào một Bitcoin tại một thời điểm. Thay vào đó, thợ đào cạnh tranh để đào các khối, với mỗi khối thành công hiện tạo ra 3,125 BTC. 

Trung bình, cứ 10 phút sẽ có một khối Bitcoin mới được khai thác. Tuy nhiên, tỷ lệ phần thưởng bạn nhận được phụ thuộc vào hashrate (sức mạnh tính toán) của bạn so với toàn mạng. Với tốc độ này, bạn có thể mong đợi đào được một Bitcoin hoàn chỉnh trong khoảng 10-15 năm. 

Hầu hết thợ đào tham gia nhóm khai thác để cải thiện cơ hội của họ. Ví dụ, F2Pool, một trong những nhóm khai thác lớn nhất với khoảng 15% hashrate của Bitcoin , phân phối phần thưởng theo tỷ lệ giữa hàng nghìn người tham gia. Để đưa mọi thứ vào đúng bối cảnh, Hut 8 Mining, một công ty Canada, đã báo cáo khai thác tổng cộng 1.184 bitcoin trong cả năm 2024 ^[4]. 

Cần chuẩn bị gì để khai thác tiền điện tử? 

Để hiểu quá trình khai thác Bitcoin bao gồm những gì, sau đây là những gì quy trình này thường yêu cầu: 

1. Phần cứng khai thác: Khai thác Bitcoin hiện nay phụ thuộc rất nhiều vào ASIC (Mạch tích hợp dành riêng cho ứng dụng), được chế tạo chuyên dụng để đạt hiệu quả tối đa. Các mô hình hiệu suất cao có thể có giá vài nghìn đô la và có khả năng cung cấp tốc độ băm vượt quá 200 terahash mỗi giây. 

2. Điện: Khai thác Bitcoin đòi hỏi một lượng điện năng đáng kể. Một máy đào ASIC thông thường tiêu thụ liên tục từ 3.000 đến 3.500 watt điện. Tùy thuộc vào giá điện tại địa phương, chi phí điện hàng ngày có thể lên tới vài đô la cho mỗi máy. 

3. Giải pháp làm mát: Thiết bị khai thác tạo ra nhiệt đáng kể trong quá trình vận hành, khiến việc làm mát hiệu quả trở nên cần thiết. Thông gió thích hợp, quạt cấp công nghiệp hoặc các hệ thống tiên tiến như làm mát ngâm thường được yêu cầu để duy trì hiệu suất tối ưu và ngăn ngừa quá nhiệt. 

4. Phần mềm khai thác: Các chương trình như CGMiner hoặc BFGMiner để kết nối phần cứng của bạn với mạng Bitcoin. 

5. Ví Bitcoin: Nơi an toàn để lưu trữ Bitcoin bạn khai thác được. 

6. Thành viên nhóm khai thác: Hầu hết thợ đào cá nhân đều tham gia các nhóm như Foundry USA hoặc AntPool để nhận được phần thưởng nhỏ hơn nhưng ổn định hơn. 

CleanSpark , một công ty khai thác Bitcoin bền vững, đã đầu tư 40,5 triệu đô la vào thiết bị khai thác vào năm 2023 và tiếp tục khai thác tổng cộng 7.024 Bitcoin vào năm 2024 ^[5,6]. 

Kết luận 

Khai thác tiền điện tử đòi hỏi phải cân nhắc cẩn thận về chi phí thiết bị, giá điện và độ khó ngày càng tăng của mạng trước khi bắt đầu. Từ thợ đào đơn lẻ đến các hoạt động lớn như Core Scientific, thành công phụ thuộc vào các quyết định chiến lược về phần cứng, vị trí và thời gian. Đối với nhiều người quan sát, nhóm khai thác được thành lập thường được coi là cung cấp sự cân bằng giữa phần thưởng nhất quán hơn và rào cản gia nhập thấp hơn, minh họa cách các chiến lược khác nhau được sử dụng để hỗ trợ mạng lưới tiền điện tử. 

Thẩm quyền giải quyết